HỆ ĐỆM LÀ GÌ? CÁC CHỈ SỐ MÔI TRƯỜNG AO NUÔI TÔM

bởi: Âu Mỹ AEC 05 Tháng 07, 2024 0 Bình luận

Chia sẻ:

Hệ đệm của ao tôm là một yếu tố quan trọng trong quản lý chất lượng nước nuôi tôm, giúp duy trì một môi trường ổn định, tối ưu cho sự phát triển và sức khỏe của tôm.

Bài viết trình bày kiến thức cơ sở và các chỉ số hệ đệm hệ đệm của ao tôm để bà con tham khảo và có giải pháp quản lý nước ao tôm phù hợp điều kiện sinh trưởng và phát triển của tôm trong ao.

Hệ đệm là gì ?

Hệ đệm (buffer system) là một hệ thống hóa học giúp duy trì sự ổn định của pH trong dung dịch bằng cách trung hòa axit và bazơ.

Hệ đệm ao nuôi tôm là gì ?

Hệ đệm ao nuôi tôm là một hệ thống hóa học giúp duy trì sự ổn định của pH trong nước ao nuôi bằng cách trung hòa axit và bazơ.

Hệ đệm ao tôm là một khái niệm quan trọng trong quản lý chất lượng nước nuôi tôm, nhằm duy trì môi trường ổn định và giảm thiểu các biến động tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của tôm. Hệ đệm giúp điều chỉnh và duy trì pH của nước ao nuôi trong một khoảng giới hạn nhất định, ngăn ngừa sự thay đổi đột ngột của pH có thể gây stress hoặc chết tôm.

Vai trò hệ đệm nước ao nuôi tôm

Duy trì pH ổn định

Hệ đệm giúp duy trì pH của nước ao trong khoảng lý tưởng cho tôm (7.5-8.5), ngăn ngừa sự thay đổi đột ngột của pH gây stress hoặc chết tôm.

Trung hòa Axit và Bazơ

Hệ đệm có khả năng trung hòa các axit và bazơ được sinh ra từ quá trình hô hấp của tôm, phân hủy chất hữu cơ, và các quá trình hóa học khác trong ao.

Tăng tính kiềm

Hệ đệm giúp tăng tính kiềm của nước, làm cho nước có khả năng chống lại các biến động pH do sự thay đổi của axit hoặc bazơ.

Các thành phần chính của hệ đệm

Trong ao tôm, hệ đệm chủ yếu bao gồm các ion carbonate (CO₃^2-) và bicarbonate (HCO₃^-), cùng với các thành phần khác như tính kiềm (alkalinity) và phosphate (PO₄^3-).

Carbonate (CO₃^2-) và Bicarbonate (HCO₃^-)

Đây là hai thành phần chính trong hệ đệm của ao tôm. Hệ đệm carbonate-bicarbonate giúp duy trì pH của nước ao ở khoảng 7.5-8.5, là khoảng pH lý tưởng cho sự phát triển của tôm.

Tính kiềm (Alkalinity)

Đây là khả năng của nước trong ao có thể trung hòa axit mà không làm thay đổi đáng kể pH của nước. Tính kiềm cao thường được duy trì bằng cách thêm các chất như vôi (CaCO3) hoặc sodium bicarbonate (NaHCO3).

Cân bằng ion

Sự hiện diện của các ion như Canxi (Ca²⁺), Magiê (Mg²⁺), Natri (Na⁺) và Kali (K⁺) cũng đóng vai trò trong việc ổn định pH và hỗ trợ hệ đệm trong ao.

Phosphate (PO₄^3-)

Mặc dù ít quan trọng hơn carbonate và bicarbonate, phosphate cũng có thể đóng vai trò trong hệ đệm của ao tôm, giúp duy trì pH ổn định.

Các chỉ số môi trường ao nuôi tôm

Các chỉ số hệ đệm

Hệ đệm ao nuôi tôm - các chỉ số chính

Các chỉ số hệ đệm ao nuôi tôm/vuông tôm

TT	Tên gọi	Khoảng chuẩn	Ý nghĩa tác động
1	pH	7.5 - 8.5	pH là thước đo mức độ axit hoặc kiềm của nước trong ao. Duy trì pH ổn định trong khoảng này giúp tôm phát triển khỏe mạnh và tối ưu hóa quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.
2	Tính Kiềm (Alkalinity)	100 - 200 mg/L CaCO₃	Tính kiềm đo khả năng của nước ao trung hòa axit mà không thay đổi đáng kể pH. Tính kiềm cao giúp ổn định pH và giảm thiểu sự thay đổi đột ngột của pH.
3	Độ Cứng (Hardness)	50 - 200 mg/L CaCO₃	Độ cứng của nước liên quan đến nồng độ ion canxi (Ca²⁺) và magiê (Mg²⁺). Độ cứng phù hợp giúp tôm lột xác và phát triển vỏ khỏe mạnh.
4	Carbonate (CO₃^2-)	2 - 20 mg/L CO₃^2-	Giúp duy trì pH ổn định trong nước ao. Carbonate đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ đệm, đặc biệt là khi pH vượt qua 8.3, Carbonate sẽ trở thành dạng chủ yếu trong hệ đệm.
5	Bicarbonate (HCO₃^-)	100 - 200 mg/L HCO₃^-	Giúp duy trì pH ổn định trong nước ao. Bicarbonate chiếm phần lớn trong hệ đệm, giúp duy trì pH ổn định trong khoảng 7.5 - 8.5, là khoảng pH lý tưởng cho sự phát triển của tôm.
6	Ion Canxi (Ca²⁺)	50 - 100 mg/L	Ion Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ cứng của nước và hỗ trợ quá trình lột xác và phát triển vỏ của tôm.
7	Magiê (Mg²⁺)	20 - 50 mg/L	Ion magiê đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ cứng của nước và hỗ trợ quá trình lột xác và phát triển vỏ của tôm.
8	Tỉ Lệ Canxi/Magiê (Ca/Mg)	3:1 - 4:1	Tỉ lệ canxi/magiê cân đối giúp tối ưu hóa môi trường nước cho sự phát triển của tôm.
9	Phosphate (PO₄^3-)	< 0.1 mg/L	ít quan trọng hơn carbonate và bicarbonate, nhưng nồng độ phosphate thấp giúp ngăn ngừa sự phát triển quá mức của tảo và các vấn đề liên quan đến chất lượng nước.

tham khảo: Boyd, C. E., & Tucker, C. S. (1998). Pond Aquaculture Water Quality Management. Boston: Kluwer Academic Publishers. Handbook for Aquaculture Water Quality by Claude E. Boyd (2014).

Các chỉ số môi trường khác

TT	Tên gọi	Khoảng chuẩn	Tối ưu
1	Nhiệt độ nước	28-32°C	29-31°C
2	Độ mặn (Salinity)	15-35 ^o/_oo	20-25 ^o/_oo
3	Oxy hòa tan (DO):	> 4 mg/L	4-7 mg/L
4	Amoniac (Ammonia - NH₃)	< 0.1 mg/L	< 0.05 mg/L
5	Nitrite (NO₂^-)	< 0.5 mg/L	< 0.1 mg/L
6	Tổng chất rắn lơ lửng (TSS)	< 100 mg/L	< 50 mg/L
7	H₂S (Hydrogen Sulfide)	< 0.02 mg/L	-
8	Chất hữu cơ (Organic Matter)	< 5 mg/L	< 3 mg/L

tham khảo SHRIMP CULTURE: POND DESIGN, OPERATION AND MANAGEMENT

Các biện pháp đo lường và Kiểm soát các chỉ số hệ đệm

Thiết bị đo pH: Sử dụng thiết bị đo pH để theo dõi và điều chỉnh pH nước ao thường xuyên.
Kit đo tính kiềm và Độ cứng: Sử dụng bộ kit để đo tính kiềm và độ cứng của nước, điều chỉnh bằng cách thêm vôi (CaCO₃) hoặc các chất bổ sung khác.
Phân tích hóa học: Sử dụng các phương pháp phân tích hóa học để xác định nồng độ ion canxi, magiê, carbonate và bicarbonate trong nước
Duy trì các chỉ số hệ đệm trong các khoảng tiêu chuẩn trên là rất quan trọng để đảm bảo môi trường sống ổn định cho tôm, từ đó giúp tôm phát triển khỏe mạnh và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến biến động pH và chất lượng nước.

Quản lý hệ đệm ao tôm

Kiểm soát pH

Thường xuyên kiểm tra pH của nước ao, và sử dụng các biện pháp điều chỉnh như thêm vôi hoặc bicarbonate nếu cần thiết.

Tìm hiểu thêm bài: Mối quan hệ giữa pH, oxy hòa tan, kiềm và khí độc H₂S, NH₄⁺/NH₃.

Đo lường tính kiềm

Sử dụng các phương pháp đo độ kiềm để đảm bảo nước có khả năng chống lại các biến động pH.

Điều chỉnh Ion

Thêm các chất bổ sung chứa ion cần thiết như canxi và magiê để duy trì cân bằng ion và hỗ trợ hệ đệm.

Các biện pháp cải thiện hệ đệm

Thêm vôi (CaCO₃): Giúp tăng tính kiềm và cung cấp ion canxi cho nước ao.

Sử dụng Sodium Bicarbonate (NaHCO₃): Tăng bicarbonate trong nước, giúp duy trì pH ổn định.

Kiểm soát chất hữu cơ: Quản lý chất hữu cơ trong ao để giảm thiểu sự phân hủy tạo ra axit, ảnh hưởng đến pH.

Kết luận và khuyến nghị

Việc duy trì một hệ đệm mạnh trong ao tôm là cần thiết để đảm bảo sức khỏe và tăng trưởng của tôm, cũng như để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng thức ăn và giảm thiểu rủi ro từ các vấn đề môi trường như ô nhiễm nước và sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh.

Tags: #hệ đệm, #độ kiềm, #Vi sinh, #vi khuẩn, #kiềm, #pH, #khí độc H2S,