CuSO4. 5H2O (Đồng Sunfat ngậm 5 nước) - Phèn xanh

CuSO4. 5H2O (Đồng Sunfat ngậm 5 nước), hay còn gọi là phèn xanh, là hóa chất quan trọng trong nuôi tôm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về ứng dụng, cách dùng và lưu ý khi sử dụng phèn xanh trong ao tôm.

I. Tổng quan về CuSO₄. 5H₂O (Đồng Sunfat ngậm 5 nước)

1. CuSO4. 5H2O là gì?

CuSO₄·5H₂O, hay còn gọi là đồng(II) sunfat pentahydrat, là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học là CuSO₄·5H₂O. Đây là dạng phổ biến nhất của đồng sunfat, tồn tại ở trạng thái ngậm 5 phân tử nước, tạo thành dạng tinh thể màu xanh lam đặc trưng.

Hợp chất này có nhiều tên gọi khác nhau, bao gồm:

• Tên hóa học: Đồng(II) Sunfat Pentahydrat
• Tên thông dụng: Muối đồng sunfat, đá xanh, phèn xanh
• Tên tiếng Anh: Copper(II) sulfate pentahydrate
• Tên thương mại: CuSO₄, Copper Sulfate

CuSO₄·5H₂O được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp, công nghiệp, xử lý nước và phòng thí nghiệm.

Hình ảnh CuSO₄·5H₂O (Đồng Sunfat ngậm 5 nước) dạng bột

2. Công thức hóa học, tính chất vật lý và hóa học

Tính chất vật lý muối đồng sunfat

• Dạng tồn tại: Tinh thể có màu xanh lam
• Độ tan: Hòa tan tốt trong nước, tạo ra dung dịch màu xanh.
• Khối lượng mol: 249.68 g/mol
• Mật độ: 2.284 g/cm³ = 2284 kg/m³
• Điểm nóng chảy: 150°C (mất nước dần khi đun nóng)
• Tính hút ẩm: Dễ hút ẩm khi tiếp xúc với không khí.

Tính chất hóa học Đồng(II) Sunfat Pentahydrat

CuSO₄.5H₂O là một hợp chất ion, gồm ion Cu²⁺ và SO₄²⁻, liên kết với 5 phân tử nước. Khi đun nóng, hợp chất này dần mất nước, chuyển từ màu xanh lam sang màu trắng (CuSO₄ khan).

• Phản ứng nhiệt phân: 

CuSO₄.5H₂O → CuSO₄ + 5H₂O (khi đun nóng)

• Tác dụng với kiềm: 

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄ 

• Phản ứng với kim loại hoạt động mạnh hơn đồng (Fe, Zn, Mg...):

CuSO₄ + Fe → FeSO₄ + Cu↓ 

Hợp chất này cũng phản ứng với các chất hữu cơ, có khả năng ức chế quang hợp của thực vật khi sử dụng ở liều lượng cao.

3. Lịch sử và ứng dụng phổ biến

Lịch sử hình thành và phát triển

Đồng sunfat đã được sử dụng từ thời cổ đại trong nhuộm vải, sản xuất thủy tinh màu và thuốc trừ sâu. Vào thế kỷ 19, nó được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp và công nghiệp hóa chất.

Một số Ứng dụng phổ biến

• Trong nông nghiệp: Được sử dụng để diệt nấm, bổ sung đồng vi lượng cho cây trồng, pha chế dung dịch Boóc-đô (Bordeaux) phòng bệnh cho cây.
• Trong xử lý nước: Tiêu diệt tảo và vi khuẩn, kiểm soát mức đồng trong môi trường nước ao nuôi trồng thủy sản.
  • Tiêu diệt tảo và vi khuẩn: Đồng sunfat có tính diệt khuẩn và diệt tảo mạnh, giúp kiểm soát sự phát triển quá mức của tảo và vi khuẩn có hại trong ao nuôi.
  • Kiểm soát mức đồng trong môi trường nước ao nuôi trồng thủy sản:
    • Đồng là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của tôm cá, nhưng nếu nồng độ quá cao có thể gây độc.
    • "Kiểm soát mức đồng" có nghĩa là sử dụng đồng sunfat một cách cẩn thận, với liều lượng phù hợp, để duy trì nồng độ đồng ở mức an toàn cho tôm cá, đồng thời đủ để tiêu diệt tảo và vi khuẩn.
• Trong công nghiệp: Sử dụng trong ngành xi mạ, sản xuất thuốc nhuộm, xúc tác hóa học.
• Trong phòng thí nghiệm: Làm chất thử trong các thí nghiệm tổng hợp hóa học và kiểm tra sự hiện diện của nước trong hợp chất hữu cơ.

Với đặc tính hòa tan đồng tốt, hiệu quả diệt khuẩn cao, CuSO₄·5H₂O là một sản phẩm quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, do có thể ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe, việc sử dụng cần tuân theo các quy định về an toàn hóa chất.

Hình ảnh mô tả đồng sunfat trong nông nghiệp - CuSO₄·5H₂O trong nông nghiệp, mô tả quá trình phun dung dịch Boóc-đô (Bordeaux mixture)

II. Ứng dụng của CuSO₄.5H₂O (phèn xanh)

1. Ứng dụng phèn xanh trong nông nghiệp

CuSO₄·5H₂O được sử dùng để làm thuốc diệt nấm bệnh và vi khuẩn gây hại cho cây trồng. Hợp chất này là thành phần chính của dung dịch Boóc-đô (Bordeaux) – một loại thuốc trừ nấm phổ biến trong nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, nó còn giúp bổ sung vi lượng đồng, hỗ trợ tổng hợp enzyme, cải thiện sức khỏe thực vật và tăng cường quá trình quang hợp.

Ứng dụng phổ biến:

• Phun lên cây để ngăn ngừa bệnh sương mai, phấn trắng, thán thư, rỉ sắt.

• Xử lý hạt giống, giúp bảo vệ cây trồng trong giai đoạn phát triển ban đầu.

• Điều chỉnh liều lượng hợp lý để tránh ảnh hưởng đến đất và hệ sinh thái.

CuSO₄·5H₂O có vai trò quan trọng trong xử lý nước thải, đặc biệt trong kiểm soát tảo và vi khuẩn. Hợp chất này cũng được sử dụng trong sản xuất thuốc nhuộm, giúp ổn định màu sắc vải và tăng độ bền của màu. Ngoài ra, trong ngành thiết bị mạ điện, CuSO₄ là nguồn cung cấp ion đồng giúp tạo lớp phủ kim loại bền chắc.

Ứng dụng phổ biến:

• Xử lý nước: Diệt khuẩn, kiểm soát vi sinh vật trong hệ thống nước công nghiệp.

• Ngành xi mạ: Cung cấp đồng trong các quá trình điện phân kim loại.

• Sản xuất hóa chất: Nguyên liệu trong sản xuất sơn, thuốc nhuộm, chất xúc tác.

3. Đồng(II) Sunfat Pentahydrat trong thí nghiệm và nghiên cứu

CuSO₄·5H₂O là một chất thử quan trọng trong các thí nghiệm hóa học. Nó được sử dụng để kiểm tra sự hiện diện của nước trong hợp chất hữu cơ, làm chất xúc tác trong phản ứng tổng hợp, và là thành phần trong thuốc thử Fehling để phát hiện đường khử.

4. Trong nuôi trồng thủy sản (đặc biệt là nuôi tôm)

CuSO₄.5H₂O được sử dụng để kiểm soát tảo, vi khuẩn, ký sinh trùng trong ao nuôi tôm. Liều lượng sử dụng tùy thuộc vào mục đích:

• Diệt tảo, rong nhớt đáy ao: 0,1 – 0,3 g/m³ nước.
• Trị bệnh đen mang, nấm, vi khuẩn: 0,3 – 0,5 g/m³ nước, tạt đều vào buổi sáng.
• Khử trùng ao trước khi thả giống: 0,25 – 0,5 g/m³ nước, xử lý trước 5 – 7 ngày.

Lưu ý khi sử dụng:

• Không dùng CuSO₄. 5H₂O trong nước có độ kiềm thấp (<50 mg CaCO₃/L) vì dễ gây sốc tôm.
• Không lạm dụng để tránh tích tụ ion Cu²⁺, ảnh hưởng đến sức khỏe tôm.
• Kết hợp với các biện pháp sinh học để hạn chế tác động đến môi trường ao nuôi.

TƯ VẤN SẢN PHẨM VÀ GIẢI PHÁP NUÔI TÔM

Công ty Âu Mỹ AEC

Hotline: 0855 678 679

Web: AuMyAEC.com

Hãy chia sẻ trang này bằng biểu tượng chia sẻ (dưới ảnh bìa đầu trang bên trên) để nhiều bà con có thể cập nhật thông tin hơn!

Quan tâm Official Account Âu Mỹ trên Zalo bên dưới để dễ dàng nhận tin từ Âu Mỹ AEC.